İMAMƏT AYƏLƏRİ – “VƏZİRLİK” AYƏSİ (7)

“Vəzirlik” ayəsi adını daşıyan “Taha” surəsinin 29-32-ciayələrindəMusapeyğəmbərindiliiləbuyurulur: وَاجْعَل لِّي وَزِيرًا مِّنْ أَهْلِي هَارُونَ أَخِي اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي وَأَشْرِكْهُ فِي أَمْرِي “(İlahi!) Mənəözailəmdənbirvəzirqərarver – qardaşımHarunu! Onunlaarxamımöhkəmləndir. Onuişiməşəriket.” Buayələrintəfsirindəəhli-sünnəmənbələrindəçoxlurəvayətnəqlolunmuşdur ki,İslam Peyğəmbəri (s) risalətvə peyğəmbərlik vəzifələrinihəyatakeçirməküçünhəzrətMusanın (ə) Allahdanistədiyiniistəyir; birfərqləki, Peyğəmbər (s) Harunun (ə) yerinəimamƏlinin (ə) adınıçəkir. Bizburada həminrəvayətlərinbirqisminiqeydetməklə kifayətlənirik: 1.Əhli-sünnənin “Şəvahidut-tənzil” adlı məşhur kitabındaHüzeyfəibnÜseyddənbelənəqlolunur: “Peyğəmbəri-Əkrəm (s) həzrətƏliibnƏbu Talibin (ə) əlindəntutubbuyurdu: اَبْشِر، وَاَبْشِر، اِنَّ مُوسى دَعا رَبَّهُ اَنْ يَجْعَلَ لَهُ وَزِيراً مِنْ اَهْلِهِ هارُونَ، وَاِنِّى اَدْعُوا رَبِّى اَنْ يَجْعَلَ لِى وَزِيراً مِنْ اَهْلِى عَلِىّ اَخى، اُشْدُدْ بِهِ ظَهْرِى وَاَشْرِكْهُ فِى اَمْرِى: “(YaƏli!) Müjdəverirəm, müjdəverirəm! Həqiqətən, Musa (ə) AllahdanqardaşıHarununonaxəlifəvəişlərindəşərikolmasınıistədiyikimi, məndəAllahdanistədimki, özəhlimdənolanbirnəfəri – Əlinimənimüçünvəzirvəxəlifəseçsin. İlahi! Onunlaarxamımöhkəmləndirvəonuişiməortaqet!”(“Şəvahidut-tənzil”, 1-cicild, səh. 368, hədis 510.) 2.BaşqabirrəvayətdəƏsmabintiÜmeysdənbelənəqlolunur: “AllahınPeyğəmbəri (s) buyurmuşdur: اَللّهُمَّ اِنِّى اَقُولُ كَما قالَ اَخِى مُوسى اَللّهُمَّ اجْعَلْ لِِى وَزِيراً مِنْ اَهْلِى عَلِيّاً اَخى، اُشْدُدْ بِهِ اَزْرِى وَاَشْرِكْهُ فِى اَمْرِى، كَىْ نُسَبِّحَكَ كَثِيراً، وَنَذكُرَكَ كَثِيراً، اِنَّكَ كُنْتَ بِنا بَصِيراً: “İlahi! MənSəndənqardaşımMusanın (ə) istədiyiniistəyirəm: İlahi! MənimƏhli-beytimdənbirnəfəri – qardaşımƏlinimənəvəzirqərarver! Onunlaarxamımöhkəmləndir, onuişiməşəriketki, Sənəçoxluhəmd-sənadeyim, Səniçoxluyadedim. Həqiqətən, Sənbizigörürsən (vəbizimvəziyyətimizdənxəbərdarsan)!”(“Şəvahidut-tənzil”, 1-cicild, səh. 370, hədis 511.) Məlumolduğukimi, İslam Peyğəmbərinin (s) işlərinəşərikolmaqnübüvvətvəpeyğəmbərlikyox, xalqarəhbərlikvəzifəsidir. 3.ƏnəsibnMalikdənnəqlolunanhədisdəyalnızxəlifəlikvəvəzirlikməsələsiaçıqlanır. AllahınPeyğəmbəri (s) buyurur: اِنَّ خَلِيلِى وَ وَزِيرِى وَ خَلِيفَتِى فِى اَهْلِى، وَخَيْرَ مَنْ اَتْرُكَ بَعْدِى، يُنْجِزُ مَوْعُودِى وَيَقْضِى دِينِى، عَلِىُّ بْنُ اَبِيطالِبٍ: “Həqiqətən, Əhli-beytimdənolandostum, vəzirim, xəlifəmvəözümdənsonravədləriməsadiqqalaraqborclarımıödəyəcəkənlayiqliinsanƏliibnƏbiTalibdir!” (“Şəvahidut-tənzil”, 1-cicild, səh. 374, hədis: 516.) 4.BuhədisazacıqfərqləSalmanibnFarsidəndənəqlolunmuşdur.(“Şəvahidut-tənzil”, 1-cicild, səh. 77, hədis: 115.) 5.Beşinci (h.q.) əsrinalimlərindənolanHafizƏbuNəimİsfahani “Manəzələminəl-QuranifiƏliyyin” (Qurani-KərimdəƏli (ə) haqdanazilolanayələr) adlıkitabındaƏsmabintiÜmeysinnəqletdiyihədisiİbnAbbasdannəqledir. SondaİbnAbbasdeyir: “Peyğəmbərin (s) duasındansonraqeybdənbeləbirsəseşitdim: “YaƏhməd! Allahdanistədiyinşeysənəverildi.” (“MülhəqatiEhqaqul-həqq”, 20-cicild, səh.128.) 6.Məşhur əhli-sünnə alimi Fəxri-Razi “Kəbir” təfsirindəbuhədisidahagenişşəkildəƏbuzərQifaridənnəqledir.Peyğəmbəri-Əkrəm (s) həzrət Əlinin (ə) namazüstəüzüyünüyoxsulaverdiyinigördükdədedi: “İlahi! QardaşımMusasəndənistədiki, onunsinəsinigenişləndirəsən..., əhli-beytindənbirnəfərivəzirseçibişilərinəortaqedəsən (vəSəndəqəbuletdin). İlahi! SənonunduasınınqəbulolduğunubildirənQurani-Natiq(DanışanQuran) naziletmisən. İlahi! MənMühəmməddəSəninpeyğəmbərinvəelçinəm. Mənimdəsinəmigenişləndir, işlərimimənəasanetvəƏhli-beytimdənolanƏlinivəzirimseç, onunlaarxamımöhkəmləndir!” HələPeyğəmbərin (s) duasıqurtarmamışdıki, Cəbrail“Sizinvəliniz, rəhbərinizAllah, OnunRəsuluvəsizdənolanəmrsahibləridir!”– ayəsininaziletdi.” (“Kəbir” təfsiri, Fəxri-Razi, 12-cicild, səh.26 – “Maidə” surəsinin 55-ciayəsinintəfsirində.) Burəvayətinsənədlərininəqledənkitablarınsayıolduqcaçoxdur. Bizisəqeyd etdiklərimizləkifayətlənirik. “VƏZİRLİK” AYƏSİVƏHƏDİSLƏRİNİNMƏZMUNU Buhədislərdəaçıq-aşkarbelədeyilir: “Peyğəmbəri-Əkrəmin (s) duasındansonraAllah-TaalaMusanın (ə) duasıkimi,ohəzrətindəduasınıqəbuletdi. Peyğəmbərin (s) duasıbeləidi: “İlahi! (Harun (ə) Musanın (ə) vəziri, xəlifəsiolduğukimi,) Əhli-beytimdənbirnəfərivəzirimseç, onunlaarxamımöhkəmləndirvəonuişləriməşəriket.” Deyildiyikimi, buradaimamƏlinin (ə) Peyğəmbərin (s) işlərinəşərikolmasıpeyğəmbərlikməqamınaaiddeyil. Çünkiİslam Peyğəmbəri (s) peyğəmbərlərinsonuncusudur. Bəllidirki, məqsədəmrbeməruf (yaxşıişlərədəvət), nəhyəzmünkər (pisişlərdənçəkindirmək) vədinintəbliğiiləbağlıdigərməsələlərdədeyil. Çünkibunlarbütünmüsəlmanlarınvəzifəsidir. Hamıgücüçatdığıqədərəmrbemərufvənəhyəzmünkəretməli, İslamıyaymalıdır. Beləliklə, Peyğəmbərin (s) duasındaməqsədpeyğəmbərlikvəümumivəzifələrdənfərqlixüsusibirməqamdır. BuməqamPeyğəmbərdən (s) sonraxilafətvəimamətməqamıolabilər. Başqasözlə, eləvəzifələrvarki, onunöhdəsindənhamıgələbilmir. Odadinihərbirtəhrifvəazğınlıqdanqorumaq, Peyğəmbərdən (s) sonraümmətərəhbərliketməkvəohəzrətinhədəflərinihəyatakeçirməkdir. Bütünbunlar “vəzir” sözündəcəmlənmişdir. (“Vizr” sözündəngötürülən “vəzir” sözüağırişmənasınıdaşıyır. Vəzirlikməqamınıtutanşəxsöhdəsinəmüxtəlifağırməsuliyyətlərgötürüdüyündən, busözonaaidedilmişdir.) Demək, Peyğəmbəri-Əkrəm (s) AllahdanimamƏlinin (ə) müsəlmanlarınxəlifəsivəimamıolmasınıistədikdə, Allahonunduasınıqəbuletmişdir. AmmaimamƏlinin (ə) buqəbilfəzilətləriniqəbuletməyənbəziəhli-sünnəalimləri “Peyğəmbərin (s) işlərinəşəriklik” məsələsiniəmrbemərufvənəhyəzmünkərkimiyozmuşlar. Bildiyinizkimi, buvəzifəbütünmüsəlmanlaraaidolduğundan, ondanötrüAllahtərəfindənbirnəfərinvəzirtəyinolunmasınaehtiyacqalmır.(“Peyami-Quran – Qurani-Kərimdə imamət və canişinlik”, Ayətullah Məkarim Şirazi, 9-cu cild, səh.216-218.) Rza Şükürlü